مشخصات کلی سخنرانی

• موضوع سخنرانی:

  پیامبری (جلسه چهارم)

• سال انتشار:

  1400

• سخنران :

  دکتر عبدالکریم سروش

• مخاطب:

خلاصه سخنرانی

موضوع بحث این جلسه مبحث پیامبری است. برای اثبات عقلانی بودن یک موضوع دو رویکرد می توان داشت. رویکرد نخست، عقلانیت برهانی است که تلاش می کند با برهان فلسفی با امور مواجه شود. رویکرد دوم، عقلانیت تجربی یا طبیعت گرایانه است که با نظر به *تجربه انسانها به امور مختلف می پردازد. امروزه عقلانیت تجربی در مواجهه با امور دینی اهمیت بیشتری یافته است زیرا برای ذهنیت امروزین که ذهنیتی آغشته به علم تجربی است آشناتر و قابل قبول تر است. برای معرفی پیامبر می توان از مفهوم «نبوغ » که برای نوجوان امروز آشنا است، استفاده کرد. پیامبر اسلام یک نابغه بود. او در بی‌فرهنگ ترین سرزمین آن دوران با فکری نو تمدنی قدرتمند پدید آورد و در (*میان دانشمندان ) تاریخ اثر مهمی بجا گذاشت. البته پیامبر فراتر از دانشمندان و نوابغ تاریخ، از عنصر «یقین» نیز برخوردار بود آنچنانکه حاضر بود جان خود را بر پای عقیده از دست بدهد. همچنین پیامبر از «ارتباط با وجود دیگری» سخن می گفت. با توجه به شواهد تاریخی درباره شیوه زندگی و راستگویی و درستکاری پیامبر، سخنان او قابل تامل و پذیرفتنی است. در بحث معجزه قرآن نیز با نگاهی متفاوت، قرآن «دلیل» پیامبری حضرت محمد (ص) معرفی می‌شود و نه معجزه ایشان.

نکات برجسته سخنرانی

تبیین روش طبیعت گرایانه به عنوان یک عقلانیت تجربی برای ورود به دین دقیقه:10 :11

دو طریق مواجهه با مسئله پیامبری دقیقه: 22:5

ورود به تبیین پیامبر با موضوع «نبوغ» دقیقه: 24:10

تفاوت‌های نوابغ و پیامبران:عنصر یقین در پیامبران دقیقه: 36:50

تفاوت‌های نوابغ و پیامبران:مسئله ارتباط پیامبران با وجود دیگری دقیقه: 40:25

ایراد شروع تبیین مسائل از بالا (شروع کردن از خدا) دقیقه: 46:45

تفسیر بحث معجزه از منظر طبیعت گرایانه دقیقه:49:17

منابع نامبرده شده در طول سخنرانی

قرآن کریم، نهج البلاغه، نسیم طالب (کتاب قوی سیاه)، تُینبی، مارکس، هیدن وایت (تاریخ علم)

پرسش و پاسخ های مطرح شده در حین سخنرانی :