مشخصات کلی سخنرانی

• موضوع سخنرانی:

  سنت، تشیع و تاریخ اسلام(۱) (جلسه پانزدهم)

• سال انتشار:

  1400

• سخنران :

  دکتر عبدالکریم سروش

• مخاطب:

خلاصه سخنرانی

در این جلسه به موضوع «سنت، تشیع و تاریخ سیاسی و فرهنگی اسلام» پرداخته شده است. در ابتدا بیان شد که بهترین راه برای شناخت اسلام، شناختن شخصیت شخص پیامبر است. اسلام‌شناسی در حقیقت پیامبر‌شناسی است و بهترین مرجع برای شناخت پیامبر، قرآن است. توضیحات و توصیفات قرآن درباره پیامبر، ما را با سیر فکری و اخلاقی ایشان آشنا می‌کند. در ادامه، ابتدا به ویژگی‌های شخصیت پیامبر در تاریخ و از منظر مورخان مسلمان پرداخته شد. همانند اجتماعی بودن، اهل تجارت، سیاست و معنویت بودن و... سپس ویژگی‌های ایشان در قرآن بیان گردید. از جمله، دارا بودن اخلاق بسیار نیکو، محجوب بودن و تردیدها و نگرانی های درونی ایشان. در بخش پایانی، به بحث شیعه و سنی به عنوان دو شاخه بزرگ در اسلام اشاره شد و رویکرد پلورالیزم درون دینی درمورد آن‌ها بیان گردید. به این معنی که هر دو شاخه، دو تفسیر و تحلیل از اسلام هستند که به یک اندازه موجب نجات می‌شوند. نتیجه این نگرش این است که اول، لعن و نفرین‌ها کنار گذاشته می‌شوند. دوم، اختلاف میان این دو، صددرصدی در نظر گرفته نمی‌شود. سوم اینکه عمل کردن به فقه اهل تسنن یا تشیع جایز شمرده می‌شود. زیرا مهم این است که هویت و وحدت اسلامی حفظ شود. بنابراین در آموزش باید این وحدت عملی را محترم بشماریم و آموزش بدهیم و از این طریق اتحاد را بیش‌تر و محکم‌تر بکنیم.

نکات برجسته سخنرانی

1.  اسلام شناسی، همان شناخت شخصیت پیامبر است، دقیقه: ۰۹:۴۴
2. معرفی کتابهای مرتبط با پیامبر و تاریخ اسلام، دقیقه: ۱۱:۱۸
3. ویژگی‌های پیامبر در تاریخ، دقیقه: ۲۰:۴۸
4. ویژگی‌های پیامبر در قرآن، دقیقه ۳۰:۳۸
5. تاثیر پیامبر بر پیروان و امت اسلام، دقیقه: ۴۶:۱۵
6. تحلیل درست از نسبت میان تسنن و تشیع، دقیقه: ۵۱:۵
7. نتایج در نظر گرفتن تسنن و تشیع به عنوان دو تفسیر از اسلام، دقیقه: ۵۳:۰۱
8. پرهیز از تاکید بر اختلافات میان سنی و شیعه، ۱:۰۱:۳۷
9. نقد معیار بودن شخصیت پیامبر برای شناخت اسلام ۱:۰۷:۳۹

منابع نامبرده شده در طول سخنرانی

 کتاب «تاریخ تحلیلی اسلام» از سیدجعفر شهیدی، «سیرت رسول الله» از عباس زریاب خویی،  دو کتاب «محمد در مکه» و «محمد در مدینه» از ویلیام مونتگومری وات.  

پرسش و پاسخ های مطرح شده در حین سخنرانی :