مشخصات کلی سخنرانی

• موضوع سخنرانی:

  پرسش و پاسخ (۲) (جلسه بیست و یکم)

• سال انتشار:

  1400

• سخنران :

  دکتر عبدالکریم سروش

• مخاطب:

خلاصه سخنرانی

جلسه‌ی پایانی همانند جلسه‌ی گذشته، محور بحث پرسش و پاسخ بود. پرسش‌ها عمدتا درباره چگونگی انتقال و عمل به احکام شرعی در تربیت دینی فرزندان بودند. در ابتدا تاکید شد که دینداری بخشی از سبک زندگی است که در دامان خانواده شکل می‌گیرد. در مورد عمل به احکام شرعی با اتکا به قاعده فقهی «الضرورات تبیح المحظورات:اضطرار موجب مباح شدن حرام‌ها می‌گردد» و آیه‌ی «ما جَعَلَ عَلَیْکُمْ فِی الدِّینِ مِنْ حَرَج: دین برای ایجاد تنگنا نیست»، باید به جای پافشاری متعصبانه بر برخی از برداشت‌های فقهی، از فتاوای گوناگون برای رفع دشواری‌ها بهره گرفت. تشخیص مصادیق اضطرار به درک عرفی و موقعیت بستگی دارد. مثال‌هایی مانند حجاب در غرب یا مصرف گوشت غیر شرعی، از مصادیق اضطرار در موقعیت‌های خاص ذکر گردید. در ادامه و درباره چگونگی گفتگو در مورد هویت دینی به نوجوانان، اشاره گردید که اساسا هویت یک وجه غیرعقلانی دارد که نمی‌شود با استدلال آن را توضیح داد. مثل علاقه به یک تیم خاص ورزشی و تعصب ورزیدن برای آن‌. همچنین تاکید شد که هویت دینی، یک بعد کیهانی و هستی‌شناسانه دارد که انسان را ساکن جهانی وسیع‌تری می‌سازد و این وجه تمایز آن با هویت‌های دیگر است. در مورد هویت شیعی نیز بیان گردید که راهی مطمئن برای رسیدن به پیامبر از طریق اهل بیت ایشان است؛ اما باید از غلوهای رایج در تشیع (مانند علم غیب یا کرامات ائمه) پرهیز کرد و مسئله‌ی غصب خلافت را نیز کنار بگذاریم. در پایان بیان گردید که تربیت نقادانه و پذیرش تفاوت در هویت‌ها برای تربیت دینی عقلانی ضرورت دارد.

نکات برجسته سخنرانی

·     تجویز استفاده از فتاوای گوناگون در تربیت دینی کودکان ۰۴:۰۲

·     تأکید بر اصل فقهی «الضرورات تبیح المحظورات» و قاعده «لا حرج» در زندگی دینی در شرایط خاص ۰۶:۵۰

·     بررسی برخی از احکام عقلی و آیینی مانند انواع نجاسات ۱۵:۰۰

·     بررسی احکام مربوط به روابط زن و مرد ۲۶:۴۵

·     مسائل مربوط به پارلمان ۳۱:۵۰

·     تعریف و آموزش هویت دینی برای نوجوانان ۳۶:۵۲

·     نقد غلو در باورهای شیعه ۴۷:۳۰

·     تقویت نگاه انتقادی در تربیت دینی ۱:۰۲:۰۰

·     اجزای یافتنی و ساختنی هویت و تاکید بر پذیرش تفاوت در هویت‌ها  ۱:۰۵:۵۲

منابع نامبرده شده در طول سخنرانی

شاه ولی الله دهلوی- کتاب حجت الله البالغه

پرسش و پاسخ های مطرح شده در حین سخنرانی :