لوگو
جستجو

دسترسی به کتاب


Amazon link
لینک تاقچه

مشخصات کلی کتاب

  • عنوان اصلی:

    چرا؟ چرا؟ چرا؟)

  • سال انتشار:

    1396

  • نوبت چاپ:

    دوم

  • نویسنده:

    كلر ژوبرت

  • تصویرگر:

    دوم

  • مترجم:

  • انتشارات:

    سوره مهر

  • گروه سنی:

    5-3

خلاصه کتاب

وسط يك دشت زيبا، درخت گيلاس خيلي بزرگ و پرشاخه‌اي بود. روي اين درخت پر از شكوفه پرنده‌هاي زيادي لانه داشتند. اما اين پرنده‌ها خوشحال نبودند. توي اين درخت بزرگ داركوبي زندگي مي‌كرد كه به همه زور مي‌گفت و هر روز به اين پرنده‌ها دستور مي‌داد كه كاري برايش انجام دهند. پرنده‌هاي اين درخت گيلاس به تك تك دستورهاي او گوش‌ مي‌كردند و مي‌گفتند:«چشم». تا اينكه يك روز سر و كله يك بلبل پيدا شد و روي درخت گيلاس نشست. بلبل شروع به آواز خواندن كرد و بقيه پرنده‌ها هم با او همراهي كردند. اما داركوب فرياد مي‌كشد و از همه مي‌خواهد ساكت شوند. همه پرنده‌ها ساكت شدند و گفتند:«چشم». اما بلبل گفت:«چرا؟!». داركوب بيشتر عصباني شد و اما بلبل به آواز خواندنش ادامه داد. همه پرنده‌ها تعجب كردند. حالا بايد ديد آيا بلبل موفق مي‌شود كه در برابر زورگويي داركوب بايستد؟!

ارزش های کتاب

این کتاب یکی از کتابهایی است که می تواند کودکان را با نوعی جرأت ورزی و مقاومت در مقابل زورگویی آشنا کند. جرات ورزی و مقاومت در برابر ناحقی، بی عدالتی و زورگویی، از مهمترین ارزشهای اخلاقی انسانی است که در دین نیز بر آن تاکید شده است. کل قیام امام حسین (ع) را می توان در راستای مقاومت و جرات ورزی برای حق تفسیر کرد. همچنین استقامت برای برقراری عدالت و قسط در قرآن مورد تاکید قرار گرفته است. خداوند در قرآن می فرماید: « يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا كُونُوا قَوَّامِينَ بِالْقِسْطِ: ای کسانی که ایمان آورده اید، برای عدالت قیام کنید» (نسا، 135). همچنین این استقامت در راه حق تا بدان درجه از اهمیت برخوردار است که خداوند در این راه، مومنان را از بیم و امید برکنار می دارد و بشارت بهشت می دهد: «انَّ الَّذِينَ قَالُوا رَبُّنَا اللَّهُ ثُمَّ اسْتَقَامُوا تَتَنَزَّلُ عَلَيْهِمُ الْمَلَائِكَةُ أَلَّا تَخَافُوا وَلَا تَحْزَنُوا وَأَبْشِرُوا بِالْجَنَّةِ الَّتِي كُنتُمْ تُوعَدُونَ: در حقیقت، کسانی که گفتند: «پروردگار ما خداست»؛ سپس ایستادگی کردند، فرشتگان بر آنان فرود می‌آیند [و می‌گویند:] «هان، بیم مدارید و غمین مباشید، و به بهشتی که وعده یافته بودید شاد باشید.» (فصلت، 30).

قصه «چرا؟ چرا؟ چرا؟» با ادبیاتی کودکانه، نشان می دهد که می توان فارغ از قدرت های ظاهری، زورگویی و بی عدالتی را مورد پرسش قرار داد و در برابر آن مقاومت کرد. مقاومت بلبل در مقابل زورگویی دارکوب ابتدا با تعجب و ترس سایر پرندگان مواجه می شود اما کم کم ایستادگی بلبل و صحبتهای منطقی او، باعث همراهی سایر پرندگان در برابر این زورگویی می شود و زورگویی مجبور به پذیرش شرایط زندگی جمعی می شود.

یکی دیگر از ارزشهای مطرح در این قصه، مشارکت و همراهی است. این همراهی بر بستری از منطق و گفتگو شکل می گیرد و جامعه منفعل و ساکت و ظلم پذیر پرندگان را متحول می سازد. پرسشهای ساده اما شجاعانه بلبل، منطق محکم، ساده و قابل فهم او و حرکت گام به گام او در گفتگو با سایر پرندگان، می تواند تجربه ای جالب توجه برای کودکان رقم زند و آنها را کمک کند تا بتوانند در میان همسالان خویش و در محیط های مربوط به خودشان، تحول آفرینی کنند.

ارزش دیگر نهفته در قصه، حقیقت جویی است. اینکه بچه ها تمرین کنند ورای خواسته های فردی یا گروهی خود، حقیقت را دنبال کنند و آن را بر هر چیز دیگر اولویت دهند، ارزشی مهم است که مربی می تواند در حین خوانش کتاب یا پس از آن درباره آن با کودکان گفتگو کند.


راهنمای والدین و مربیان

این بخش به گفتگوها و جایگاه‌های تمرکز ما در کتاب اختصاص دارد. خوب است بیشتر این گفتگوها باید پس از یک دور خواندن قصه صورت پذیرد و غیر از ارتباط اولیه، بقیه پرسش‌ها به پس از خوانش کتاب منتقل شود. در صورت لزوم پس از یک دور خواندن و برای آغاز گفتگوها می‌توان به کتاب برگشت و روی بخش‌های بیان‌شده، تمرکز کرد

براي شروع خواندن كتاب براي كودك ابتدا براي ايجاد آمادگي ذهني در كودك نسبت به ارزش‌هاي قصه به طرح پرسش‌هايي متناسب با مفاهيم و ارزش‌هاي اخلاقي كتاب و گفتگو در باب اين ارزش‌ها مي‌پردازيم تا كودك بتواند درك بهتري از اين داستان و ارزش‌هاي آن پيدا كند. با توجه به ارزش‌هاي اين داستان ميتوان از كودك خود سوال كرد كه « زورگويي يعني چه؟، به چه كسي زورگو مي‌گويند؟، چرا كسي به ديگران زور مي‌گويد؟ و هنگامي كه كسي به ما زور مي‌گويد به نظرت چه بايد كرد؟(اين سوال را ميتوان با طرح مسئله‌اي متناسب با فهم كودك همراه كرد. براي مثال اگر در پارك كسي به تو و همچنين به ديگران اجازه ندهد تاب بازي كنيد و فقط خودش بتواند تاب بازي كند تو چه مي‌كني؟)». ارزش‌هاي اين قصه فرصت خوبي براي درك مفاهيم عاشورايي فراهم مي‌كند. بنابراين اگر به دنبال كتابي براي تبیین واقعه عاشورا و علت قیام امام حسين(عليه‌السلام) براي كودك خود هستيم ميتوان از اين كتاب و ارزش‌هاي آن كمك گرفت.

در ابتداي داستان مشاهده مي‌كنيم كه داركوب به دليل بزرگ بودن و داشتن نوك تيز به همه پرنده‌هاي درخت زور مي‌گويد و همه پرنده‌ها نيز به دستورات او گوش مي‌دهند و هيچ اعتراضي به اين زورگويي و ظلم او نمي‌كنند. اين ظلم داركوب براي پرنده‌هاي به امري طبيعي تبديل شده است به‌گونه‌اي كه براي آن‌ها چهره حق به خود گرفته است. براي اين بخش ميتوان از كوك خود پرسيد كه « به نظرت چرا داركوب زور مي‌گويد؟ و چرا پرنده‌ها به دستورات او گوش مي‌دهند؟». در ادامه داستان هنگامي كه بلبل در برابر زورگويي داركوب سوال مي‌كند و مي‌گويد:« چرا» مي‌بينيم اين زورگويي براي او دليل منطقي ندارد و با سوال خود اين پرده به ظاهر حقيقت را كنار مي‌زند و ديگر پرنده‌ها متوجه اين زورگويي مي‌شوند و به همراه بلبل به آواز خواندن خود ادامه مي‌دهند. براي گفتگو در اين قسمت از كودك سوال مي‌كنيم كه «چه اتفاقي افتاد كه پرنده‌ها ديگر چشم نگفتند؟، بلبل چرا اين سوال را پرسيد؟ و چرا داركوب از اين كار بلبل عصباني شد؟».

پرنده‌هاي اين درخت در برابر ظلم داركوب هميشه سكوت مي‌كنند و مقاومتي در برابر اين ظلم ندارند. اما بلبل ايستادگي و مقاومت را بر سكوت ارجح مي‌داند و در برابر زورگويي داركوب مي‌ايستد. در اين قسمت ابتدا كودك را متوجه ظلم داركوب مي‌كنيم « نظرت درباره زورگويي داركوب چيه؟ و به نظرت پرنده‌ها بايد چه كنند؟». سپس در قسمتي كه بلبل در برابر داركوب مي‌ايستد مي‌پرسيم « چرا بلبل مثل ديگر پرنده‌ها چشم نگفت ؟». همچنين زماني كه داستان به پايان رسيد از كودك خود سوال مي‌كنيم « اگر بلبل مثل ديگر پرنده‌ها به زورگويي داركوب چشم مي‌گفت چه اتفاقي مي‌افتاد؟» تا كودك را متوجه ارزش كار بلبل كنيم. در پايان كتابخواني براي ارتباط دادن اين قصه و ارزش‌هاي آن به واقعه عاشورا ميتوان پرسش‌هايي مناسب را طرح كرد و سپس توضيحاتي متناسب با فهم كودك خود در‌مورد آن به او داد. « درمورد امام حسين(عليه‌ السلام) و عاشورا چه چيزي مي‌داني؟ مي‌داني امام حسين( عليه‌السلام) براي چه جنگيدند؟».

در پايان داستان مشاهده مي‌كنيم كه پرنده‌ها با بلبل هم‌صدا مي‌شوند و با يكديگر در برابر داركوب مي‌ايستند و اين متحد بودن پرنده‌ها با يكديگر باعث ترس داركوب مي‌شود و از آنجا فرار مي‌كند. براي اينكه كودك را متوجه ارزش اتحاد و باهم بودن كرد ميتوان پرسيد كه « چه اتفاقي افتاد كه داركوب فرار كرد؟ به نظرت بلبل به تنهايي مي‌توانست داركوب را فراري دهد؟ و اگر ديگر پرنده‌ها با بلبل همراهي نمي‌كردند موفق مي‌شدند؟».

مجموعه پرسشها و گفتگوهای این کتاب

منطق پرسش و گفتگو پرسش های اصلی
ارزش حقيقت‌جويي

به نظرت چرا داركوب زور مي‌گويد؟ چرا پرنده‌ها به دستورات او گوش مي‌دهند؟ چه اتفاقي افتاد كه پرنده‌ها ديگر چشم نگفتند؟ بلبل چرا اين سوال را پرسيد؟ چرا داركوب از اين كار بلبل عصباني شد؟

ارزش ايستادگي در برابر ظلم

زورگويي يعني چه؟ به چه كسي زورگو مي‌گويند؟ چرا كسي به ديگران زور مي‌گويد؟ هنگامي كه كسي به ما زور مي‌گويد به نظرت چه بايد كرد؟(اين سوال را ميتوان با طرح مسئله‌اي متناسب با فهم كودك همراه كرد. براي مثال اگر در پارك كسي به تو و همچنين به ديگران اجازه ندهد تاب بازي كنيد و فقط خودش بتواند تاب بازي كند تو چه مي‌كني؟) نظرت درباره زورگويي داركوب چيه؟ به نظرت پرنده‌ها بايد چه كنند؟ چرا بلبل مثل ديگر پرنده‌ها نگفت چشم؟ اگر بلبل مثل ديگر پرنده‌ها به زورگويي داركوب چشم مي‌گفت چه اتفاقي مي‌افتاد؟

ارزش اتحاد

چه اتفاقي افتاد كه داركوب فرار كرد؟ به نظرت بلبل به تنهايي مي‌توانست داركوب را فراري دهد؟ اگر ديگر پرنده‌ها با بلبل همراهي نمي‌كردند موفق مي‌شدند؟

کاردستی های مرتبط

در فعاليت ساخت، کودک چیزی مرتبط با داستان را می‌سازد که در به یاد ماندن قصه و ارزش‌های اخلاقی آن کمک می‌کند و با اين فعاليت، ماندگاری داستان در ذهن کودک بیشتر می‌شود. ساخت کاردستی هم بر لذت خواندن کتاب اضافه می‌شود.

با توجه به نزديكي داستان به مفاهيم عاشورا ميتوان با بعد از خواندن اين داستان به ياد ايستادگي امام در برابر ظلم كتيبه‌هاي عاشورايي ساخت و اين كتيبه‌ها را در ايام محرم بر ديوار اتاق خود وصل كنند.

وسايل لازم براي ساخت: مقواي مشكي، كاغذ رنگي سبز، گواش قرمز يا سبز، چسب، كاغذ رنگي به رنگ مورد علاقه، قيچي و نخ زخيم يا كاموا. ابتدا روي كاغذ رنگي سبز خيمه‌‌اي را نقاشي مي‌كنيم و بعد از برش قسمت در خيمه را مي‌بريم و تا مي‌زنيم به صورتي كه انگار در خيمه باز است. سپس خيمه را بر روي مقواي مشكي مورد نظر مي‌چسبانيم و بالاي آن پرچمي مي‌چسبانيم. همچنين ميتوان با كاغذ رنگي ديگري بلبل داستان را بسازيم و بر روي كتيبه بچسبانيم تا كودك به ياد داستان باشد. در ادامه بر روي كتيبه‌اي ديگر كودك دستان آغشته به رنگ خود را روي مقواي مشكي مي‌زند و بالاي آن مي‌تواند اسم امام را بنويسد.

در آخر كودك كتيبه‌ها را سوراخ مي كند و نخ يا كاموا را از داخل سوراخ‌ها رد مي‌كند و آن‌ها را به اتاق خود وصل مي‌كند.


نظرات مخاطبین در مورد کتاب چرا؟ چرا؟ چرا؟)

0 نظر