مشخصات کلی کتاب

• عنوان اصلی:

  هاپولي شنا ياد مي‌گيره

• سال انتشار:

  1392

• نوبت چاپ:

  اول

• نویسنده:

  ديوبد بدفورد

• تصویرگر:

  اول

• مترجم:

  فيروزه كاتب

• انتشارات:

  سرمدي

• گروه سنی:

  5-3

خلاصه کتاب

هاپولي يك بچه خرس قطبي است كه آب‌بازي را بيش‌ از هر چيزي دوست دارد. هاپولي مي‌توانست توي آب غلت بزند، شالاپ و شولوپ كند، دست و پايش را تكان دهد. اما او فقط در گودال بچه خرس‌ها شنا مي‌كرد. هاپولي كه دوست داشت در گودال‌هاي بزرگ آب هم شنا كند از برادر‌هايش خواست كه شنا كردن را به او ياد دهند. اما برادرهاي او فرصت اين كار را نداشتند. هاپولي تصميم مي‌گيرد كه از دوستانش؛ مرغ ماهي‌خوار و فك كمك بگيرد. اما آن‌ها كه مثل خرس قطبي دست و پا ندارند... با اين حال خرس قطبي دست از تلاش كردن بر نمي‌دارد.

ارزش های کتاب

این کتاب یکی از لطیف‌ترین کتاب‌های کودک است که مهربانانه با درون انسان‌ها هم‌صحبت می‌شود و نگاه آن‌ها به دیگر انسان‌ها را مهربان‌تر می‌سازد. یکی از ارزشهای مهم اخلاقی در زیست اجتماعی افراد، ارزش همکاری و همراهی است. ماهیت اجتماعی زندگی آدمی باعث می شود تا همکاری پای ثابت توسعه و پیشرفت در این زندگی باشد. همکاری در بسیاری برهه های زندگی، حتی در عملکرد فردی آدمیان نیز موثر واقع می شود و می تواند آدمی را در بهره گیری از استعدادهای بالقوه اش یاری کند. قرآن با در نظر داشتن اهمیت همکاری در تحقق امور، به تعاون در امر نیک و تقوا فرمان می دهد: «تعاونوا علی البر والتقوی: بر امر نیک و تقوی با یکدیگر همکاری کنید» (مائده، 2). البته این آیه از همکاری در امور ناشایست نیز برحذر داشته و به اهمیت مورد توافق و همکاری نیز تاکید کرده است. در عین حال، قابلیت همکاری با دیگران که مستلزم گذشت از خواسته های فردی و تلاش برای کمک به دیگران و در نظر داشتن خیری جمعی است، امور مهمی هستند که همکاری مستلزم آنهاست. در قصه «هاپولی شنا یاد می گیرد»، به گونه ای نرم و لطیف شاهد این همکاری میان حیوانات مختلف و کمک آنها به او در یادگرفتن شنا هستیم. کمکی که انرژی بخش است و می تواند باعث اوج گرفتن فرد کمک کننده  و تعدیل خودمحوری های او هم باشد.

یکی دیگر از ارزشهای مهم در زندگی آدمی، تلاش و پشتکار است. تلاش هسته وجود آدمی است که هویت وی را می سازد و در انتها نیز هر انسانی به درجه تلاشش ارزیابی خواهد شد: «لیس لاانسان الا ما سعی: برای آدمی چیزی جز تلاش باقی نخواهد ماند» (نجم، 39). این تلاشگری سرنوشت آدمی را رقم خواهد زد و در دنیای پرتزاحم امروز، برای زیستنی اخلاقی-وجدانی و قابل قبول، امری ضروری است. این نقش بی بدیل باعث شده تا بسیاری از معصومین در دعاهای خویش، از خداوند توفیق تلاش خواهند و از شر تنبلی و کاهلی به او پناه برند: «اللهم انی اعوذ بک من الکسل و الفشل» (امام سجاد، دعای ابوحمزه). همچنین امام باقر (ع)، کاهلی را کلید همه شرور می خوانند: «إیَّاکَ وَ الْکَسَلَ وَ الضَّجَرَ فَإِنَّهُمَا مِفْتَاحُ کُلِّ شَرٍّ ... مَنْ کَسِلَ لَمْ یُؤَدِّ حَقّا وَ مَنْ ضَجِرَ لَمْ یَصْبِرْ عَلَی حَقٍّ: از تنبلی و بی حوصلگی بپرهیز، زیرا که این دو کلید هر شری می باشند و آدم تنبل هیچ حقی را ادا نمی کند» (تحف العقول، ص 295). اهمیت ارزش تلاشگری و نیاز آن به نهادینگی باعث می شود تا از سنین کودکی در صدد نهادینه ساختن آن باشیم. قصه «هاپولی شنا یاد می گیرد»، در بستری دلپذیر، قصه این تلاشگری و قرین شدن آن با موفقیت و رشد است.

ارزش دیگری که در این داستان می توان ردپایی از آن یافت، ارزش شجاعت است. در دنیایی که موقیعت ها ناشناخته و از پیش تعیین نشده اند، جرات ورزی و پذیرش ریسک تلاش، امری لازم است. جرات ورزی هاپولی در تلاشگری و آزمون و خطا و تسلیم نشدن در مقابل عدم موفقیت، نوعی جرات ورزی است که نیاز انسان امروز هم هست.    

راهنمای والدین و مربیان

در ادامه تصمیم داریم به بخش گفتگو با کودک در باب ارزش‌های اخلاقي كتاب صحبت كنيم. هدف از اين گفتگوها اين است كه ارزش‌هاي اخلاقي مدنظر در كتاب براي كودك قابل درك شود و كودك شناخت كافي و مناسبي از اين ارزش‌هاي اخلاقي پيدا كند. اين شناخت كودك نسبت به ارزش‌هاي اخلاقي منجر به عمل اخلاقي مناسبي مي‌شود. در اين پرسش‌ها سعي مي‌شود كودك را با نتايج اعمال اخلاقي و اعمال غيراخلاقي مواجهه كرد تا بگونه‌اي با دلايل انجام اين اعمال اخلاقي آشنا شوند. همچنين در دسته‌اي از پرسش‌ها سعي مي‌شود كه داستان و مفاهيم آن را با زندگي كودك گره زد تا درك اين مفاهيم براي او آسانتر شود.

مجموعه پرسشها و گفتگوهای این کتاب